Voor deze VVAO Post had Hoofdbestuurslid Leonie van den Tol op 26 juni 2023 een bijzonder interview met Tweede Kamerlid Roelien Kamminga. Ze spraken elkaar in de Tweede Kamer.

Powervrouw Roelien Kamminga:
‘Neem verantwoording en durf fouten te maken’

Roelien Kamminga is Tweede Kamerlid voor de VVD en ondervoorzitter van de Tweede Kamer. Roelien werd in 1978 geboren in Groningen en groeide op in het plaatsje Zuidbroek, een dorp met ongeveer 3.500 inwoners gelegen in het midden van Groningen. Na haar studie Internationale Betrekkingen startte ze haar ambtelijke carrière bij de permanente vertegenwoordiging van de VN in Wenen en vervolgens bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Hoogtepunten waren haar inzet als raadadviseur inlichtingen en veiligheid en als programmadirecteur Groningen Versterken en Perspectief, gerelateerd aan de gaswinningsproblematiek in Groningen. Roelien werd in 2021 gekozen en beëdigd als Tweede Kamerlid.

Wat is jouw achtergrond?
‘Wat mij typeert is denk ik dat je het meisje wel uit het dorp kunt halen, maar het dorp niet uit het meisje. Toen ik opgroeide in Zuidbroek vond ik het dorp klein en kon ik niet wachten om de rest van de wereld te ontdekken. Terugkijkend zie en waardeer ik echter steeds meer hoe vormend het dorp voor mij is geweest. In een klein dorp kun je bijvoorbeeld je vrienden niet uitkiezen. Ik had zo’n twintig leeftijdgenootjes van allerlei achtergronden. Deze ervaring geeft juist een veel beter beeld van hoe de samenleving in elkaar zit, want zij waren per definitie mijn vriendjes en vriendinnetjes’.

Hoe vormde deze ervaring jouw beeld van de samenleving?
'Als je in een kleine gemeenschap woont, heb je meer gevoel bij alle lagen in de samenleving omdat je er meer mee in aanraking komt. Daarnaast ontwikkel je, doordat je op elkaar bent aangewezen, veel gemeenschapszin en het bewustzijn dat je je leefomgeving samen creëert. Dat betekent dat je ook iets voor de ander moet doen, waarbij de een iets meer of iets anders kan dan de ander en je uiteindelijk samen een geheel vormt.

Ik vond het belangrijk om contact te houden met de regio waar ik vandaan kom. Daarom heb ik er, toen ik opging voor de Tweede Kamer, bewust voor gekozen om terug te verhuizen naar Zuidbroek’.

Op welke wijze werkt jouw achtergrond door in jouw politieke werk?
'Op meerdere gebieden. Zoals in mijn inzet voor het onderwerp regio’s en de discussie die nu speelt over de zogenaamde 'kloof'. Je hoort in de media en ziet dat er afstand is tussen de Randstad en de rest van Nederland. Om een voorbeeld te noemen: begin juni was in het nieuws te lezen dat treinen rondom Amsterdam niet reden en veel mensen waren gestrand op een perron. Dat is natuurlijk ontzettend vervelend voor die mensen. Maar nu ter vergelijking: ik reis elk weekend naar Groningen om zo weer thuis te zijn. Regelmatig strand ik veelal in de avond op station Meppel en velen met mij zonder dat er een alternatief is want je kunt het Noorden per spoor alleen maar via Meppel bereiken. Dit haalt nooit het nieuws. Kennelijk vinden we dat dan niet erg’.
 

Wat wilde je eigenlijk worden?
‘Journaliste! Van jongs af aan schrijf ik graag en orden ik zo mijn gedachten. Vroeger deed ik dat via in dagboeken. Samen met mijn intrinsieke nieuwsgierigheid hoe en waarom dingen lopen zoals ze lopen maakte dat ik journalist wilde worden, aanvankelijk sportjournalist. Ik wilde de nieuwe Mart Smeets worden. Lachend: mijn vader zei mij, dat ik vanwege mijn hoge spreeksnelheid dan alleen paardensport zou kunnen verslaan. En dat vond ik nu net niet de leukste sport. Daarnaast volgde ik ook al vroeg de politieke ontwikkelingen en keek ik bijvoorbeeld naar het Capitool’, het huidige Buitenhof. Dit resulteerde in een studie Internationale Betrekkingen met als doel om parlementair verslaggever te worden. Hoewel mijn ouders van huis uit meer PvdA gezind waren, voelde ik een connectie met het liberalisme. Gaandeweg werd ik lid van de VVD’.

‘Na mijn studie wilde ik toch liever zelf werken aan oplossingen dan vanuit een observerende rol. Daartoe ging ik aan de slag bij de permanente vertegenwoordiging van de VN in Wenen. Het was een bijzondere ervaring, waarbij ik meteen al veel verantwoordelijkheid kreeg. Vervolgens werkte ik bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, onder andere als raadadviseur Inlichtingen en Veiligheid en als programmadirecteur Groningen'.
 

Wat uit jouw ambtelijke loopbaan neem je mee in je politieke werk?
‘Ik deed mijn ambtelijke werk met veel plezier en was er goed in: inhoudelijke ideeën ontwikkelen, plannen uitvoeren en oplossingsgericht werken. Aanvankelijk dacht ik dat ik meer geschikt was voor werk als ambtenaar achter de schermen dan als politicus waar het naast de inhoud toch ook om de persoon zelf gaat.

Nu Roelien in de Tweede Kamer zit, blijken haar kernkwaliteiten juist zeer waardevol binnen de politieke context. ‘Ik ben het type 'dossiervreter'. Ik vind het een uitdaging om complexe en taaie dossiers verder te brengen en een Kamerlid te zijn die laat zien, dat die hun zaken op orde hebben en betrouwbaar zijn’.

Roelien benadrukt hoe belangrijk het is om authentiek te zijn en een eigen politieke geluid te vinden waarin je trouw blijft aan jezelf. Ze gelooft dat politiek niet alleen draait om hoe iemand zich presenteert, maar vooral om wat iemand zegt en doet.

Hoe ben je in de politiek terechtgekomen?
‘Vanuit mijn inhoudelijke bijdrage voor de VVD werd ik in 2019 gevraagd als kandidaat op de lijst voor het Europees Parlement. Ook al werd ik uiteindelijk niet gekozen, alleen al de campagneperiode heb ik als enorm waardevol ervaren. Denk aan het beter leren kennen van de partij, het ontwikkelen van vaardigheden en de vele gesprekken met de kiezers.’

Roelien werd vervolgens opnieuw als kandidaat benaderd, dit keer voor de Tweede Kamer. Ook hier dacht zij goed over na en ging er daarna vol voor. In 2021 werd zij gekozen en heeft er nog geen dag spijt van.

 

Wat vind je het leukst aan het zijn van Tweede Kamerlid en waar moest je aan wennen?
‘Het mooiste aan het Kamerlidmaatschap vind ik het feit dat ik in de positie ben om dingen in gang te zetten en te veranderen. Ik bezoek bijzondere plekken, ontmoet vele mensen en vind het belangrijk om te luisteren naar de behoeften en zorgen van degenen die ik vertegenwoordig zodat ik me voor hen in kan zetten.

Waar ik aan moest wennen is dat politiek altijd aanwezig is. Bijvoorbeeld ook in de op het oog informele contacten, zoals met Kamerleden van andere partijen en op ieder verjaardagsfeestje.

 

Wat zijn nou specifieke uitdagingen voor een vrouw in de politiek?
‘Hoewel het voor mij nooit een issue was, heb ik gemerkt dat vrouwelijke politici inderdaad anders worden benaderd dan mannelijke politici. Denk aan vooroordelen waardoor vrouwen zich harder moeten bewijzen. Ook de bejegening op sociale media is anders. Over vrouwelijke politici worden vaker opmerkingen gemaakt die niet gerelateerd zijn aan hun inhoudelijke bijdrage, maar op uiterlijk, persoonlijke kenmerken of gender. Het is belangrijk dit te erkennen en aan te pakken.

Gelukkig zie ik inmiddels initiatieven die streven naar gelijkheid en participatie van vrouwen in de politiek. Het vergt tijd, inzet en collectieve volharding om uiteindelijk verandering te bewerkstelligen naar een inclusieve politieke omgeving, waarin ook vrouwen worden beoordeeld op basis van capaciteiten en prestaties’.

Waaruit haal je jouw drive en inspiratie om door te gaan als het lastig is?
'Ik heb altijd de publieke zaak willen dienen, of het nu via de overheid of de politiek is. Ik geloof in de Rechtsstaat en haar instituties waaronder de Tweede Kamer. Daar moeten we zuinig op zijn en daarvoor zijn een aantal spelregels nodig. Ik maak me zorgen over de verruwing van het maatschappelijk debat en de manier waarop we met elkaar communiceren’.

Binnen de Tweede Kamer speelt Roelien op dit vlak een belangrijke rol. Haar ambtelijke ervaring en natuurlijke drive om zaken soepel te laten verlopen, kwamen en komen hier goed van pas. Zoals in haar rol van ondervoorzitter van de Tweede Kamer. Ze streeft naar respectvolle maatschappelijke debatten waarin naar elkaar wordt geluisterd en oplossingen worden gevonden in het algemeen belang.

 

Je hebt een intensieve baan. Hoe ontspan je je?
‘Met kleine alledaagse dingen. Doordeweeks in Den Haag bijvoorbeeld door hardlopen, kijken van een goede serie of lezen van een misdaadroman. In het weekend word ik bij aankomst thuis in Groningen verwelkomd door mijn twee katten, altijd blij me weer te zien. De interactie met de dieren die aandacht en eten willen is altijd een goede stok achter de deur om de telefoon, waar ik bij thuiskomst vaak nog aan zit, af te ronden’.

Voor degene die zich afvraagt hoe het met de katten gaat gedurende de werkweek: er wordt goed voor ze gezorgd door haar ouders die ook in Zuidbroek wonen.

 

Wat is de beste raad die iemand jou ooit heeft gegeven en wie was dat?
‘Mijn ouders gaven mij een stabiele basis, het vertrouwen en de steun om mezelf te ontwikkelen. Hierdoor heb ik geleerd om me uit te spreken over mijn doelen, mezelf uit te dagen en verantwoordelijkheid te nemen voor mijn acties. Vertrouwen en verantwoordelijkheid zijn belangrijke waarden in mijn persoonlijke leven en werk, die ik graag doorgeef aan anderen’.

 

Wat zijn jouw ambities?
Roelien is zich steeds meer bewust dat het naleven van democratische en liberale waarden dagelijkse inspanning vereist. Als inhoudelijke doelen noemt zij onder andere versterking van de rechtsstaat en een gelijkwaardige samenleving, ongeacht afkomst, geslacht, seksuele geaardheid of andere kenmerken.

‘Daarnaast zou ik mij extra willen inzetten voor de rechtsstaat. Zoals ten aanzien van de omgangsvormen in de debatten in de Tweede Kamer. Het is essentieel om respectvol met elkaar om te gaan en te streven naar constructieve discussies waarin argumenten worden uitgewisseld en standpunten worden verduidelijkt. Het is uitermate belangrijk dat alle geluiden een plek hebben in het debat, ook de kritische geluiden, ik zou zeggen juist. Maar het is daarbij wel van belang om acht te hebben voor de toon waarmee de boodschap wordt gebracht. op social media lees je vaak dat er wordt ingegrepen in debatten omdat de boodschap niet welgevallig is. Dat is voor mij geen criterium. Je kunt prima kritisch zijn of een andere opvatting hebben en dat respectvol brengen.

 

Wat is het beste advies hierbij aan onze lezeressen?
‘Als vrouw in de politiek is het belangrijk om je eigen pad te volgen en jezelf niet te laten beperken door gendergerelateerde uitdagingen. Wees trots op je prestaties, jouw drijfveren en ambities. Neem verantwoording en durf fouten te maken. Laat je niet ontmoedigen door obstakels, maar zoek naar manieren om ze te overwinnen. Het is essentieel om solidariteit en samenwerking te zoeken met andere vrouwen in de politiek en gelijkgestemde bondgenoten'.

De komende maanden van 2023 gaat Leonie verder met het onder de aandacht brengen van de maatschappelijke en internationale relevantie van de VVAO. Heb je vragen of tips voor haar? Neem dan gerust contact met haar op via internationalrelations@vvao.nl

Meer lezen? In de vorige Post VVAO Nieuwsbrief konden jullie lezen over de ervaringen van Leonie van den Tol bij het Europees ALDE congres in Stockholm, Zweden. Lees dit gerust nog eens na: VVAO Post Juni Leonie in Stockholm.

Leonie van den Tol