Homepage > Een discussie in NRC Handelsblad

Een discussie in NRC Handelsblad

Op 8 maart 2021 publiceerde NRC Handelsblad een artikel van Patricia Veldhuis met de titel: ‘Hogescholen beginnen met een eigen doctoraat’ 
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/03/08/hogescholen-beginnen-met-een-eigen-doctoraat-a4034718?utm_source=NRC&utm_medium=whatsapp.
Voor Nederland is dat een gewaagde onderneming, waar zeker vanuit de universitaire wereld met argusogen naar wordt gekeken. Het plan dat in het artikel wordt aangekondigd houdt in dat studenten die aan een hogeschool hun mastertitel hebben behaald, daarna nog drie of vier jaar onderzoek kunnen doen en dan de titel van ‘pd’ (lees: professional doctor) kunnen krijgen. Het artikel geeft uitleg over de waarde van een dergelijk traject en gaat in op een aantal veel gestelde vragen hieromtrent. Zo zal de onderzoeker worden begeleid door een begeleidingscommissies, waarin ook universiteiten zitting hebben en zijn er regelmatige visitaties van de onderzoekstrajecten, teneinde de wetenschappelijke kwaliteit te waarborgen. Demissionair minister Ingrid van Engelshoven is enthousiast over deze plannen, waarvoor in eerste instantie 55 miljoen euro is gereserveerd.

 

 

Door Jacqueline van Swet*

VVAO, Afdeling Breda

 

Zelf promoveerde ik in 1987 en ik ben daarna ‘gewoon’ in de praktijk als orthopedagoog/psycholoog aan het werk gebleven. Ik voelde me niet echt een onderzoeker, maar deed mijn werk wel met een onderzoekende houding. In mijn werk aan een masteropleiding van een hogeschool werd mijn doctorstitel pas echt waardevol toen hogescholen vanaf het begin van deze eeuw ook onderzoek in mijn curriculum moesten opnemen. Vanaf dat moment begon ik enthousiast te worden over het idee dat ook hogescholen promotietrajecten zouden aanbieden. Zeker toen ik in mijn internationale contacten ontdekte dat dat in andere landen heel gewoon is. De tijd was daar in Nederland echter nog niet rijp voor en ik was dan ook blij verrast door het artikel in het NRC Handelsblad.

Geldverspilling

Een paar dagen later verschijnt in het NRC Handelsblad opnieuw een ingezonden brief. Ditmaal van emeritus-hoogleraar Jan Derksen (NRC dd 13 maart) met de titel: ‘Professional doctor’ is geldverspilling. Ik weet dat er twijfel is of hogescholen zich wel op deze manier met onderzoek zouden moeten bezig houden. Toch ben ik verbaasd over de brief van de heer Derksen en daarom schrijf ik onderstaande brief die, enigszins ingekort, op 24 maart in diezelfde krant wordt geplaatst:

 

____________________________________________________________________________
 

De professional doctor:

 

Een eigentijdse ontwikkeling en het geld meer dan waard
 

Naar aanleiding van het artikel over de invoering van professional doctor-trajecten op HBO’s van 8 maart jongstleden reageert emeritus- hoogleraar Jan Derksen met een ingezonden brief (NRC Handelsblad, 13 maart 2021). Hij bepleit dat HBO’s hun tijd, geld en energie beter kunnen besteden aan het versterken van hun eigen identiteit.

Ik was verbaasd over deze brief en vroeg me af of de heer Derksen de Europese ontwikkelingen in het hoger onderwijs wel heeft gevolgd. Als leeftijdgenoot van Derksen ben ik, net als hij, opgeleid in een wereld waar promoveren was voorbehouden aan de universiteit. En ja, bijna 20 jaar geleden zijn de termen bachelor, master en doctorate in Europees verband ingevoerd voor zowel universiteiten als hogescholen. Dat veroorzaakte veel consternatie. Hogescholen moesten onderzoek in hun curriculum opnemen en passende onderzoekbenaderingen ontwikkelen.

Ik had het voorrecht om aan deze ontwikkelingen te mogen bijdragen. Zo was ik mede-ontwikkelaar, coördinator en supervisor bij een professional doctorate-programma dat mijn hogeschool samen met een Londense Universiteit voor Nederlandse promovendi aanbood. In het Verenigde Koninkrijk moeten promovendi tijdens zo’n traject in de praktijk werkzaam zijn en hun rol als onderzoeker en professional verbinden. Als je wil promoveren met full-time-onderzoek kies je een PhD-traject (letterlijk: Doctor of Philosophy). Daarnaast was ik in Nederland begeleider en beoordelaar van (hogeschool) masteronderzoeken en doctorate-onderzoeken (als co-promotor) en ben ik ook regelmatig lid van visitatiepanels van onderzoeksafdelingen aan hogescholen. Zonder deze ervaring had ik mogelijk eenzelfde brief gestuurd als Jan Derksen. Maar nu zie ik de grote waarde van onderzoek aan een hogeschool en ben ik vooral verbaasd dat er anno 2021 nog op deze manier wordt gedacht.

Derksen concludeert dat hogescholen zich minderwaardig voelen vergeleken bij universiteiten en dat investeren in onderzoekend vermogen weggegooid geld is. Hij lijkt te vergeten dat praktijkgericht onderzoek een vak apart is dat veel kennis, expertise en creativiteit vereist om het onderzoek methodologisch verantwoord en tegelijk praktisch relevant uit te voeren. Hogescholen zijn daar inmiddels expert in. Hij lijkt bovendien te vergeten dat voor het afgeven van de graad bachelor, master of doctorate (PhD, dr of pd) hogescholen net als universiteiten moeten voldoen aan de kwaliteitscriteria die in Europees verband zijn geformuleerd. Bovendien blijkt onderzoek (leren) doen een perfecte leer- en professionaliseringsstrategie. Het leert je onderbouwd redeneren; systematisch en wetenschappelijk verantwoord data verzamelen, analyseren en interpreteren; onderzoek van anderen begrijpen en (kritisch) lezen. Het draagt bij aan beter begrip van de beroepspraktijk en aan het verbeteren van die praktijk. Onderzoek aan een hogeschool is daarmee, net als onderzoek aan een universiteit, het geld meer dan waard.

*Jacqueline van Swet werkte als oud-lector Fontys Hogescholen.

(Ingezonden brief van Jacqueline van Swet verschenen in NRC Handelsblad op 24 maart 2021)

____________________________________________________________________________

 

 

 

 

 

 

Contact
VVAO Kantoor 
Moerbeilaan 8
1231 BM Loosdrecht
kantoor@vvao.nl

© 2024 V.V.A.O.. ALL RIGHTS RESERVED