Netwerken kun je op verschillende manieren doen, zowel online als offline. Door corona hebben we in de afgelopen tijd meer ons heil moeten zoeken in online netwerken omdat het offline ontmoeten was ingeperkt. Hoewel er behoorlijk wat mogelijkheden zijn om online te netwerken zoals via LinkedIn, Instagram en Facebook, mist een aantal mensen het kennisdelen, informeren en het in contact treden bij het fysieke ontmoeten. Daar doen platforms als ZOOM en MSTeams niets aan af.

 

Door Jeanne Martens

VVAO, Afdeling Den Bosch – Tilburg

 

In september 2020 ben ik aan de Vrije Universiteit in Amsterdam gepromoveerd op ‘hoe vrouwen hun netwerk gebruiken om carrière te maken’. Vaak wordt mij, in deze tijd, gevraagd en wat doe je dan nu in corona tijd met netwerken? Mijn antwoord is steevast, corona maakt netwerken niet makkelijker maar er zijn zeker mogelijkheden.

Verbindingen

Laat ik bij het begin beginnen: netwerken zijn verbindingen tussen mensen, en door die verbindingen wordt informatie gedeeld, wordt hulp verleend en worden nieuwe connecties mogelijk. Ofwel er wordt gebruik gemaakt van sociaal kapitaal. In mijn proefschrift geef ik aan dat iedereen netwerkt ook de mensen die het woord nooit gebruiken. Netwerken zijn de belangrijkste bron voor het verkrijgen van een nieuwe baan bijvoorbeeld. Die informatie over nieuwe banen (of opdrachten) komt veelal via zwakke banden. Dat zijn mensen die verder van je afstaan (kennissen) en deze zorgen voor toegang tot nieuwe contacten, nieuwe inzichten en innovatie. Iedereen heeft zwakke banden en je kunt er heel veel van hebben omdat ze weinig onderhoud vragen. Hier tegenover staan de sterke banden. Deze vragen veel onderhoud en daar kun je er dus maar een beperkt aantal van hebben. Sterke banden, zoals familie en goede vrienden, zijn bijvoorbeeld relevant als iemand een probleem heeft of veel zorg nodig heeft.

Zwakke banden uitbreiden

Uitbreiding van het netwerk in relatie tot carrière ligt dus in het uitbreiden van de zwakke banden. Iets wat vrouwen over het algemeen overigens ingewikkeld(er) vinden omdat dit meer oppervlakkige connecties zijn. Zij hebben meer affiniteit met sterke banden waarin het gevoel van vertrouwen en veiligheid voorop staan. Wanneer er geen gelegenheid is om elkaar te ontmoeten dan is het lastiger om die zwakke banden te ontwikkelen en sociaal kapitaal op te bouwen. Toch bieden, de kleine of grote online bijeenkomsten die worden georganiseerd, en die zowel een formeel als informeel karakter kunnen hebben, wel mogelijkheden. Tijdens die bijeenkomst zijn de deelnemers ‘zichtbaar’, al dan niet met foto. Als deelnemer kun je redelijk makkelijk iemand een persoonlijk berichtje sturen via de chat of iemand opzoeken op LinkedIn of een bedrijfspagina en zo contact leggen. Gelegenheid om even 15-30 minuten met iemand online ‘koffie te drinken’ is over het algemeen makkelijker in te plannen (zeker bij iemand die heel druk is) dan ruimte te krijgen in een agenda met een life afspraak. Daarmee is dit overigens geen pleidooi voor alleen online afspreken, want het gemis van ‘het tussen de regels door kunnen luisteren’ en andere aspecten van het in het echt ontmoeten (h)erken ik zeker.

Netwerkbewustzijn

Ik laat het online en offline netwerken voor nu even rusten en maak een overstap naar twee termen die ik in mijn proefschrift heb geïntroduceerd, netwerkbewustzijn en bewust netwerken. Netwerkbewustzijn hangt samen met de vraag of je je bewust bent wie er in je netwerk zitten en daarmee ook de vraag hoe groot je sociaal kapitaal is. Over het algemeen kan worden gesteld dat vrouwen zich minder bewust zijn van hun netwerk. Dat wil niet zeggen dat ze geen groot netwerk hebben maar ze zijn er zich, zeker in relatie tot hun werk, vaak niet van bewust. Ook maken ze bijvoorbeeld het onderscheid tussen een zakelijk en een privénetwerk. Feitelijk kun je stellen dat iedereen die je kent, je netwerk vormt en dus een bron van informatie, hulp of toegang tot nieuwe mensen kan zijn. Ook de mensen die je kent uit je buurt, via vrienden of iemand met wie je op de lagere school zat.

Hulpvraag stellen

Als je dan weet hoe je netwerk eruit ziet gebruik je het dan ook? Stel je de hulpvraag die je hebt en ga je op zoek via via naar de juiste contacten? Uit onderzoek blijkt dat vrouwen vaak de hulpvraag niet stellen. Voorbeelden als: ‘Wie ben ik om x lastig te vallen?’ of ‘Hij ziet me aankomen.’ zijn veel gehoord. Daarmee ontneem je niet alleen jezelf de kans op hulp maar ook de andere de kans om zijn of haar kennis in te zetten voor jou en/of zijn of haar netwerk voor jou in te zetten. Daarbij komt dat iemand het over het algemeen zeker zal aangeven als jouw vraag ongelegen komt of als iemand je niet kan helpen. Als ik vrouwen de wedervraag stel: wat doe je zelf als iemand om hulp vraagt, dan wordt die altijd beantwoord met de woorden: 'Dan help ik!' Dat inzicht helpt vaak om zelf ook iets minder kritisch op zichzelf te zijn en naar de ander uit te reiken met een vraag. Het is immers geen brevet van onvermogen, maar een kans om samen meer kennis te ontwikkelen.

Haakje

Als het fysiek ontmoeten weer kan, dan kunnen we ook weer bewuster gaan netwerken. Niet alleen binnen de VVAO, waar we elkaar toch wel een beetje kennen en er veel vertrouwen is, maar ook daarbuiten. En er zijn wel enkele handreikingen te geven voor wie zich daar iets minder comfortabel bij voelt. Het kan al helpen als je weet wie er bijvoorbeeld komt spreken en je bedenkt waarom je dat juist een interessant onderwerp vindt. Of waarom het in relatie tot je werk relevant is. Met andere woorden een haakje bedenken om het gesprek aan te gaan met andere aanwezigen die zich vaak, net zo ongemakkelijk voelen als jij.

Thema-avond Breda

Op donderdag 29 september organiseert de VVAO afdeling Breda een avond rondom het thema ‘Netwerken’. De uitkomsten uit mijn promotie-onderzoek staan centraal en ik bied je niet alleen inzichten uit dit onderzoek maar je gaat ook nadenken over je eigen netwerk. Ben je nieuwsgierig? Safe the date en meld je aan via vvaobreda@gmail.com.